بم هنوز چشم به راه تعهدات زلزله 82، زندگی در بم جریان دارد - مجله پیامکی

به گزارش خبرنگار از ، 5 دی ماه 82 بم در سایه خواب صبحگاهی اش بود، هنوز بم را با ارگ جهانی اش می شناختند و توریست های خارجی مرتبا در راستا کوچه پس کوچه های تاریخی ارگ بم به دنبال تاریخ 2500 ساله گم شده ای بودند که در خشت خشت ارگ دیده می شد.

هوا گرگ ومیش بود که زمین با تمام قدرتش لرزید ولرزید ودر 12 ثانیه تمام خوشی هایی که زیر سایه خنکای زمستانی نخل های بم بود پرکشید، هزاران خانواده از هم پاشید و غم میهمان دائمی خانه های مردم زیادی در این شهر مهربان و میهمان نواز شد.

قدرت تکانه ها به حدی بود که تا مرکز استان را لرزاند و بیش از چند میلیون کرمانی را نگران و انگشت به دهان کرد، سرمای زمستانی دی ماه و سوزی که در هوا بود باعث نشد تا مردم با ماشین های شخصی بعد از اعلام کانون زلزله که شهر تاریخی بم را نشان می داد راهی جاده نشوند.

تازه هوا روشن شده بود که به همراه یکی از دوستانم که خواهرش دانشجوی بم بود نگران پا به بیمارستان باهنر گذاشتیم، چهره های خاک آلود مجروحان حادثه همراه با خونابه هایی که با خاک در هم آمیخته و چهره های وحشت زده و نا آرامی خلق نموده بود.

کمی بعد صدای وحشت این زلزله بزرگ کل ایران را گرفت و از داوطلبان هلال احمر تا کارکنان نهاد های امنیتی و امدادی و نظامی همگی راهی بم شدند.

جراحت های روحی و روانی درمان ناپذیر بر غم مرگ عزیزان تلنبار شد و بم را به شهری بحرانی تبدیل کرد.

زلزله 5 دی ماه 82 یکی از بزرگ ترین زلزله های قرن اخیر و از مخرب ترین زلزله های ایران بود، قدرت تکانه های زلزله 6.6 ریشتر بود که در دقایق اولیه موسسه لرزه نگاری کشور آن را کمتر از این رقم ثبت نموده بود و برای اولین بار تا چند ساعت بعد از زلزله مکان دقیق و کانون زلزله تعیین نبود و بعضا تصور می کردند زلزله دورتر از شهر بم اتفاق افتاده است در حالی که این زلزله مهیب درست زیرپای شهر بم وبا عمق تنها 7.5 کیلومتری از سطح زمین رخ داد که همین عمق کم علت تخریب بالا در این زلزله گزارش شد.

اولین ساعات بعد از خبر زلزله از تمام استان نیروی انتظامی، هلال احمر، مردم عادی و حتی کشاورزان خود را به بم رساندند و ترافیک در جاده های منتهی به بم به حدی زیاد بود که منجر به تصادفات و نیز قفل شدن جاده برای ساعت های طولانی شد.

جنازه های زیادی از زیرآوار خانه هایی که روزی محل شادی و هورای بچه ها بود بیرون کشیده می شد، اشک در چشم امدادگران و مردمی که برای یاری آمده بودند حتی یک لحظه خشک نمی شد.

غم بسیار سنگین بود مرگ هزاران نفر از مردم یک شهر که صدای جیغ و شادی و نشاط شان در جشن خرماپزان و جشن های ارگ جدید زبانزد همه استان بود به حدی متاثر نماینده بود که خیلی ها ترجیح دادند تنها یک روز یاری نمایند و جای خود را به افراد قوی تر بدهند.

سال ها گذشت و مردم بم هیچ گاه تاریخ 5 دی ماه را فراموش نکردند چرا که بم در 5 دی ماه تمام شد و دوباره ساخته شد.

و حال در سال 1398 درست 16 سال بعد از وقوع آن زلزله دلخراش به شهر بم می رویم تا بدانیم زندگی در بم به چه شکلی در جریان است.

کوچه سازی و معابر بعضا دارای اشکال عجیبی و غریبی است بعضا به نظرمی رسد ساختمان هایی سد راه زیبایی شهر هستند در بعضی محلات، اما نظم بهتری وجود دارد، اما هنوز در حاشیه شهر تل هایی از خاک ونخاله های ساختمانی و بقایای آوار های زلزله دیده می گردد.

با هادی شهسوارپور فرماندار جوان بم تماس می گیرم تا درباره بم آن هم 16 سال بعد از زلزله حرف بزنم.

اولین چیزی که از وی می پرسم علت آمارضد ونقیض کشته شدگان زلزله سال 82 است او با اشاره به اینکه شدت زلزله به حدی بود که آمار ضد و نقیض را باعث شد گفت: آمار رسمی که امروز از کشته شدگان زلزله داریم 32 هزار کشته شده از زلزله سال 82 است که به دلیل اینکه روز اول و دوم بعضی آواربرداری های عجولانه انجام و بعضا در بین کشته شدگان افاغنه ای بودند که در حاشیه شهر در بعضی خانه های مخروبه ساکن بوده و یا کشته شدگان در روستا های اطراف بودند که جز آماربم محاسبه شدند .

او با اشاره به آمار غیررسمی که منتشر شد اضافه کرد: آمار غیررسمی کشته شدگان زلزله را تا 42 هزار نفر ثبت کرد.

شهسوارپور با اشاره به نبود برنامه ریزی در روز های اولیه زلزله به دلیل شدت تخریب و آمار بالای تلفات، اظهارکرد: کنار تپه کنار ارگ و نیز بهشت زهرا مکان هایی برای تخلیه آوار در نظر گرفته شده بود، اما بدلیل نبود برنامه ریزی این امربه شکل صحیح و سامان دهی شده انجام نشد و اثرات آن تا امروز پا برجاست.

او تاکید نمود: کوشش می کنیم با موضوع شهرداری بم و با اعتبارات حوادث غیرمترقبه یاری هایی برای اصلاح موضوع نخاله های ناشی از آوار های زلزله در اطراف شهر بم، انجام گردد.

شهسوارپور جمعیت امروز شهر بم را 135 هزارنفر و بروات را 25 هزار نفر ذکر کرد و اضافه کرد: قبل از زلزله شهر بم 90 هزار نفر جمعیت داشت.

از وی درباره رشد جمعیت در سال های بعد از زلزله سوال می کنم، شهسوارپور گفت: 15 سال بعد از زلزله بم را اگر به سه دوره 5 ساله تقسیم کنیم در 5 سال اول رشد قابل توجه 10 درصدی در 5 سال دوم رشد 7 درصدی و در 5 سال سوم رشد 5 و نیم درصدی در جمعیت را شاهد بودیم که رشد قابل توجهی است.

فرماندار بم گفت: یکی از اشکالاتی که در جریان بازسازی برای بم رخ داد تمام شدن زود هنگام بازسازی ها بودو این مسئله باعث بروز مسئله ای بنام نبود زیباسازی شهری در بم شد.

او اضافه کرد: سال 86 خاتمه بازسازی در حالی اعلام شد که عمران شهری به هیچ وجه انجام نشد و همین مسئله تا امروز باقی مانده است.

او از بی توجهی به مسئله زیرساخت های شهری می گوید و اظهارکرد: تصور می شد شهرداری بم را بعد از این حادثه به عنوان شهرداری ویژه با بودجه خاص برای عمران شهری در نظر بگیرند، اما در اقدامی عجیب در تقسیم بندی شهرداری های استان شهرداری بم جز مناطق توسعه یافته دسته بندی شد.

شاید اگر کسی صبح زلزله 5 دی ماه را یادش بیاید تصویر تلی از خاک روی ارگ را هیچ گاه فراموش نکند که چگونه در 12 ثانیه ابهت تاریخی این بنای خشتی جهانی فروریخت.

در تمام سال های بعد از زلزله اقدامات زیادی برای نجات این بنای تاریخی انجام شد و مدیران زیادی آمدند تاپروژه نجات بخشی ارگ بم را اجرا نمایند.

موحدی که سابقا 12 سال معاون میراث فرهنگی استان کرمان بود به عنوان سرپرست پروژه جهانی ارگ بم درباره ارگ بم و اقداماتی که روی این بنای تاریخی انجام شد با ما سخن گفت.

او اظهارداشت: در یک سال و نیم که مسئولیتی در این پروژه بزرگ داشتم کوشش کردیم اقدامات مدیران قبلی این پروژه را دنبال وارگ بم را به روز های خوب برسانیم.

او با اشاره به اینکه بعد از زلزله بلافاصله کمیته ای از سوی بعضی کشور های اروپایی برپا و این اثر تاریخی را به عنوان میراث در معرض خطر به ثبت جهانی رساندند اضافه کرد: این اقدام یاری بزرگی برای مرمت و بازسازی ارگ تاریخی بم کرد.

او به دیگر اقدامات اجرا شده در روز های بعد از زلزله برای ارگ تاریخی بم اشاره می نماید و بیان داشت: با پرونده سازی و تعریف پلان مدیریتی در چارچوب ضوابط تعریف شده آواربرداری و مرمت ارگ بم شروع شد.

موحدی از فعالیت 17 کارگاه مرمت درحال حاضر در ارگ بم خبر می دهد و گفت: استحکام بخشی و اندود های حفاظتی و مقاوم سازی از دیگر کار های اجرا شده روی حصار ها و برج ها و ساختمان های واقع در ارگ بود.

او به نکته جالبی اشاره می نماید: ارگ تاریخی بم بعد از زلزله شهرت بیشتری پیدا کرد، قبل از زلزله بنای ارگ در بخش های زیادی مخروبه شده بود و با وقوع زلزله بعضی ستون ها زیرآوار زلزله سالم ماندند.

از موحدی درباره کیفیت مرمت ارگ بم می پرسم که می گوید بهتر از قبل است، با الیاف کشی واستفاده از خاک مرغوب بنای ارگ بم را با کیفیت خوبی مرمت نموده ایم و در حال حاضر یخدان کنار ارگ بم را مرمت می کنیم که امیدوارم برای کنگره معماری که سال آینده در بم برگزار می گردد، آماده گردد.

شهر بم هنوز نخل های پایدارش را درخود حفظ نموده، شاید یکی از عناصرشهری که در زلزله آسیب ندید و امید مردم برای ادامه زندگی شد همین نخل های پایدار و خرما های شیرینی بود که بعد از زلزله به مردم بم روحیه داد و باعث شد آن ها روح مقاومت را در خود تقویت نموده وبه زندگی خود ادامه داده و جمعیت شهر روز به روز بیشتر و با مهربانی بیش از حد خود در تمام سال های بعد از زلزله همدرد مردم دیگر استان ها در روز های سخت زلزله شدند.

در زلزله آذربایجان و لرستان و سیل گلستان و دیگر بحران های کشوری طعم شیرین خرما های مضافتی مردم بم کام خستگان را شیرین کرد و به آن ها روحیه داد تا به زندگی خود ادامه دهند.

امروز بم چشم به راه توجه ویژه مسئولین است، بم هنوز از زیر بار زلزله قامتی خمیده دارد و احتیاج به یادآوری بعضی تعهدات زمان زلزله دارد تا این شهر باستانی و تاریخی بار دیگر نفس بکشد.

گزارش از مرضیه السادات حسینی راد

ح