مستند در جستجوی فریده نماینده ایران در اسکار 2020 خواهد بود - مجله پیامکی

براساس آنچه از رائد فریدزاده دبیر و سخنگوی هیات معرفی نقل شده از میان 70 فیلم اکران شده در سال 2019 میلادی 10 فیلم برای آنالیز های بیشتر برگزیده شدند که شرایط لازم برای شرکت در مراسم اسکار را داشته اند.

در مرحله بعد پس از رای گیری، فهرستی شامل سه فیلم قصر شیرین به کارگردانی رضا میرکریمی، در جستجوی فریده به کارگردانی آزاده موسوی و کوروش عطایی و متری شش و نیم به کارگردانی سعید روستایی از میان 10 فیلم انتخاب شدند.

در این میان فیلم های مغزهای کوچک زنگ زده به کارگردانی هومن سیدی، بمب، یک عاشقانه به کارگردانی پیمان معادی، سرو زیر آب به کارگردانی محمدعلی باشه آهنگر، آشغال های دوست داشتنی به کارگردانی محسن امیریوسفی، عرق سرد به کارگردانی سهیل بیرقی، سرخ پوست به کارگردانی نیما جاویدی و شبی که ماه کامل شد به کارگردانی نرگس آبیار در میان 10 فیلم اولیه بودند که از مرحله نهایی انتخاب بیرون ماندند.

اما هیات انتخاب را چه کسانی تشکیل داده بودند؟ این هیات بر اساس پیشنهاد خانه سینما از فرشته طائرپور تهیه کننده، فاطمه معتمدآریا بازیگر، ابوالحسن داودی کارگردان، تورج منصوری فیلمبردار، رسول صدرعاملی کارگردان، امیر اثباتی طراح صحنه، مرتضی رزاق کریمی تهیه کننده و مهرزاد دانش منتقد، تشکیل شده بود و رائد فریدزاده به عنوان عضو حقوقی و معاون بین الملل بنیاد سینمایی فارابی نیز در این هیات حضور داشته است.

اما انتخاب مستند در جستجوی فریده با بعضی حاشیه ها نیز همراه بود. در مجموع می توان نقدها و حواشی را در چند دسته بندی کلی بیان کرد. بعضی گفته اند یک فیلم مستند شانس چندانی برای حضور در میان فیلم های برتر نهایی بخش غیرانگلیسی زبان اسکار ندارد. گروه دیگری از منتقدان فیلم هایی از میان فهرست 10 تایی را شایسته تر از در جستجوی فریده ارزیابی نموده اند. کسانی معتقد بودند این انتخاب بیشتر برای نفرستادن متری شش و نیم به مراسم اسکار است و این انتقاد هم مطرح شده که چرا این بار برخلاف همواره نه هیات انتخاب از قبل اعلام شد و نه فهرست 10 فیلم و 3 فیلم کاندید نمایندگی ایران.

با این وجود به نظر می رسد از بعضی وجوه می توان تصمیم هیات انتخاب را درک کرد. از یک سو قرارگرفتن فیلمی مستند در میان فیلم های نهایی بخش بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان در سال های گذشته امری بی سابقه نبوده است. مثلا می گردد به فیلم مستند تصویر گم شده (The Missing Picture) اشاره نمود که سال 2013 به عنوان نماینده کامبوج به اسکار فرستاده شد و نهایتا در میان 5 فیلمی نهاده شد که به مرحله نهایی راه یافتند.

از سوی دیگر شانس دو فیلم قصر شیرین و متری شش و نیم نیز آنقدرها بیشتر از در جستجوی فریده نیست اگر کمتر نباشد. متری شش و نیم یک فیلم پلیسی است که بیشتر به سینمای بدنه اصلی تعلق دارد و احتمال راه یافتنش به مرحله نهایی بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان بعید به نظر می رسد. انتخاب سال های اخیر آموزشگاه در این بخش بیشتر روی فیلم هایی تاکید دارد که تا حد قابل توجهی جنبه های هنری پررنگ دارند. شاید با این اوصاف قصر شیرین می توانست به عنوان نماینده معرفی گردد اما احتمالا هیات انتخاب در جستجوی فریده را مستندی با موضوعی بدیع ارزیابی نموده اند که شانس بیشتری به نماینده ایران می دهد.

مستند در جستجوی فریده که پرافتخارترین مستند سال 97 و پربیننده ترین فیلم بخش هنر و تجربه بوده درباره زنی به نام فریده است که چهل سال پیش در حرم امام رضا رها شده و نهایتا توسط زوجی هلندی به فرزندی پذیرفته شده و به کشور هلند برده می گردد. فریده پس از سال ها ترس و امتناع بالاخره جستجو برای یافتن خانواده واقعی اش را آغاز نموده و به ایران سفر می نماید. این سفر در شرایطی اتفاق می افتد که سه خانواده مختلف مدعی اند فریده فرزند آن ها است.

ارسال آثار از سوی کشورهای مختلف به بخش فیلم های غیرانگلیسی زبان که سال جاری با تغییر عنوان به نام بخش بهترین فیلم های بین المللی نامیده خواهد شد مدتی است که آغاز شده و علاوه بر ایران، کشورهای الجزایر، گرجستان و سوییس نمایندگان خود را برای حضور در اسکار 2020 معین نموده اند. براساس زمان بندی اعلام شده فهرست 10 فیلم منتخب اولیه این بخش مراسم اسکار ماه دسامبر سال 2019، فهرست 5 فیلم نامزد دریافت جایزه 13 ژانویه سال 2020 و برنده نهایی روز 9 فوریه سال 2020 هم زمان با برگزاری مراسم اسکار معین خواهد شد.