عوارض عدم ارتباط علوم انسانی با جامعه - مجله پیامکی

به گزارش گروه علمی و دانشگاهی خبرنگاران، غلامرضا غفاری معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در مراسم افتتاحیه همایش ملی ارتباط علوم انسانی، فراوری و صنعت که در مرکز همایش های کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران برگزار گردید، گفت: همه ما می دانیم که علوم اجتماعی و علوم انسانی در کشور، تغییر و تحولاتی داشته است، تغییراتی که باعث شد تا مسائل تازه و جدید پیش روی ما مطرح شود و احتیاج به کوشش اندیشمندان در عرصه های اجتماعی و سیاسی دارد تا این مسائل را حل نماید. همین مسئله باعث شکل گیری مجموعه شاخه های علوم انسانی و اجتماعی شده است و طبیعتاً پویایی این علوم در گرو ورود به مسائل اجتماعی است.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم گفت: اهمیت و اقتدار علوم انسانی در گرو این است که ورود صحیح به عرصه های مختلف داشته باشیم. علوم انسانی اگر به مسائلی بپردازد که مسائل و دغدغه جامعه نیستند و این علوم نتواند خودش را در عرصه اجتماعی نشان دهد، فقط با یک عنوان شناخته خواهد شد و هیچ کاربردی ندارد، متأسفانه تمام کوشش بر این است که در دپارتمان ها، تقسیم درس و انتها نامه کنیم تا در مجموعه ای که عده ای به عنوان دانشجو پذیرفته شده اند، راه و رسم پژوهش را بیاموزند ولی کمتر این سؤال را می پرسیم که آموزش و پژوهش قرار است در کجا استفاده شود و برای کجا کاربردی باشد.

غفاری توضیح داد: کاری که می کنیم ارتباط زیادی به آنچه در محیط و پیرامون اتفاق می افتد ندارد. به عبارتی کتاب فراوری می کنیم ولی کتاب اثری برآمده از مناقشه و بحث ها بین اندیشمندان است و گویا با تألیف این کتاب می خواهیم پاسخ سؤال اندیشمندی دیگر را بدهیم، درحالی که کتاب ما باید جوابگوی سؤال جامعه باشد.

وی اضافه نمود: گاهی نیز فعالیت هایی انجام می شود که به نوعی یک سیستم مبادله را تشکیل داده است و مجموعه، خودش را با این سیستم مبادله برای دریافت پاداش تنظیم می نماید. صورت دیگر این سیستم مبادله این است که دستگاه های دیگر براساس منافع و علقه هایی که در جامعه وجود دارد، آنها را به مراکز علمی و دانشگاه ها ارجاع می دهند و به نوعی مرکز علمی، خدمت گزار و یاری رسان مجموعه ای دیگر می شود. اما نگاهی که در این همایش دنبال می شود، این است که این بار عالمان و اندیشمندان در پرتو مهارت و توانمندی که در اختیار دارند، نسبت به مسائل پیرامون خودشان حساس شوند و خودشان را به عنوان یک عضو از جامعه بدانند و با جامعه پیش بروند و جوابگوی احتیاج آن باشند، چرا که اگر دانشگاه در جامعه باشد و جامعه نیز فعالیت های دانشگاه را ببیند، یعنی دانشگاه پیروز بوده و توانسته مسائل جامعه را ببیند و حل نماید. حال این سؤال مطرح می شود، آیا جامعه علمی و نظامی آموزشی ما براساس آنچه در اختیار داریم، به گونه ای تنظیم شده تا این هدف محقق شود؟

غفاری به ارائه آمار سال 96 درخصوص تعداد دانشجویان پرداخت و گفت: طبق آمار سال 96 تعداد دانشجویان از 3 میلیون و 600 هزار نفر بیشتر است که در 2 هزار و 645 مؤسسه آموزشی، این دانشجویان مشغول تحصیل هستند و 47 درصد این تعداد دانشجو در رشته های علوم انسانی تحصیل می نمایند. 28,5 درصد دانشجویان فنی و مهندسی هستند و 8.2 درصد در رشته های هنر، 6.6 درصد در رشته های علوم پزشکی و 6 درصد در علوم پایه مشغول تحصیل هستند. اما آموزش به دانشجویان علوم انسانی تا چه حد آموزشی بوده که برمبنای توانایی آنها برای ورود در حوزه های کاربردی و سیاستی باشد و آیا اکوسیستم و ارتباط شبکه ای ایجاد شده تا به دانشجویان علوم انسانی برای ورود در عرصه صنعت یاری کند؟

وی توضیح داد: تجربه نشان می دهد در جایی که قوی ترین دپارتمان های علوم انسانی و اجتماعی وجود داشته باشد، شاهد توسعه نیز خواهیم بود، لذا باید وقت و هزینه صرف کنیم تا راستا درست را پیدا نموده و بالندگی بیشتری در این حوزه داشته باشیم. وقتی صحبت از علوم انسانی و علوم اجتماعی مطرح می شود، فقط این موضوع به این رشته ها بازنمی شود، چرا که امروز تجربه کشورهای پیشرفته نشان می دهد که سرمایه گذاری روی مسئولیت پذیری افراد متخصص بهترین نتیجه را به کشورها داده است.