سندرم روده تحریک پذیر؛ علت ها، علائم و راه حل های خانگی - مجله پیامکی

اگر جزء آن 15 درصدی که سندرم روده تحریک پذیر دارند باشید

بیشتر ما گاهی دچار ناراحتی های گوارشی معمول مانند نفخ و شکم درد و یبوست و اسهال می شویم. وقتی پای اسهال و یبوست به میان می آید، علائم ممکن است به سندرم روده تحریک پذیر یا IBS مرتبط باشند. سندرم روده تحریک پذیر مانند خیلی از سندرم های دیگر، شامل مجموعه ای از علائم می گردد، اما هیچکس نمی تواند علت دقیق آن را تعیین کند.

سندرم روده تحریک پذیر، 10 تا 15 درصد از جمعیت جهان را گرفتار خود می نماید. برای اینکه مشکل شما، سندرم روده تحرک پذیر تشخیص داده گردد، علائم تان باید بیش از شش ماه طول بکشند.

علامت: در شکم تان احساس ناراحتی می کنید

برای برخی از افراد، علامت کلیدی تشخیص سندرم روده تحریک پذیر، درد در قسمت پایین شکم است که چند ماه است مکررا روی می دهد، اما همراه با یبوست یا اسهال و یا هر دو است. شواهد قابل توجهی وجود دارد که نشان می دهد دیسبیوزیس (بهم خوردن توازن باکتری های معده) یا اختلال در عملکرد روده، ریشه سندرم روده تحریک پذیر است.

همچنین معلوم شده ایجاد تغییرات در باکتری های روده، با مصرف پروبیوتیک ها، پریبیوتیک ها و آنتی بیوتیک ها یا ضد میکروب های گیاهی می تواند از راه چاره های موثر درمانی باشد.

ریسک فاکتور: خانمی هستید که کمتر از 50 سال سن دارید

به دلایلی که هنوز شناخته شده نیست، خانم ها دو برابر آقایان دچار سندرم روده تحریک پذیر می شوند. به نظر می رسد مدل سندرم روده تحریک پذیر در زنان و مردان تا حدودی متفاوت است. زنان بیشتر ممکن است علائم یبوست و نفخ را داشته باشند در حالی که مردان معمولا دچار اسهال می شوند.

احتمال ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر بعد از 50 سالگی معمولا کاهش می یابد. علت این کاهش چه تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی باشد و چه تغییرات در باکتری های روده در اثر بالا رفتن سن، یا هر عامل دیگری که با سن مرتبط است، هنوز هیچکس مطمئن نیست.

علامت: با خوردن فودمپ ها دچار ناراحتی معده می شوید

آووکادو، عدس، نان، شیر، سیر و نوشابه های گازدار شیرین شده با شیره ذرت با فروکتوز بالا در چه چیزی با هم مشترک اند؟ همه آن ها حاوی کربوهیدرات هایی به نام فودمپ ها هستند که می توانند علائم ناراحتی های گوارشی را در افراد دچار سندرم روده تحریک پذیر ایجاد نمایند.

فودمپ ها مایع را به داخل روده کشیده و می توانند باعث اسهال بشوند. این کربوهیدارت ها با زنجیره کوتاه در برخی از افراد قابل هضم نیستند. در نتیجه به خوبی هضم و جذب نشده و اگر به مقدار زیاد خورده شوند، می توانند توسط باکتری های روده تخمیر شوند. وقتی باکتری ها این کربوهیدرات ها را تخمیر می نمایند، گاز ایجاد شده و این حالت برای افرادی که گوارش حساس دارند، ناراحت نماینده است.

فودمپ ها پنج دسته دارند و شما ممکن است با یکی از فودمپ ها مشکل داشته باشید، اما با فودمپی دیگر نه. یکی از راه هایی که می توانید حساسیت خود را بسنجید این است که رژیم غذایی را دنبال کنید که در آن فودمپ ها محدود شده اند.

یک رژیم غذایی با فودمپ پایین در خیلی از افراد می تواند علائم سندرم روده تحریک پذیر را تسکین بدهد. این نوع رژیم غذایی باید تنها به صورت موقتی اجرا شده و همواره هم تحت نظر پزشک تغذیه صورت بگیرد.

ریسک فاکتور: وقتی کودک بودید، شکم درد های بی دلیل داشتید

برخی از افرادی که دچار سندرم روده تحریک پذیر هستند ممکن است در دوران کودکی خود دچار شکم درد های فانکشنال بوده اند. شکم درد فانکشنال شکم دردی است که بعد از معاینه کامل فیزیکی و در صورت لزوم تست های بیشتر، نتوان آن را به اختلال یا ناهنجاری قابل توجه و تشخیصی ربط داد. این شکم درد نسبتا شایع است.

تقریبا یک چهارم تمام بچه هایی که از شکم درد شکایت دارند، دچار شکم درد فانکشنال هستند. اگر در دوران کودکی خود چنین شکم درد هایی را تجربه نموده اید پس محتمل است که دچار حساسیت های گوارشی شده باشید و نسبت به محرک ها در روده بزرگ خود، شدیدا واکنش نشان بدهید.

اگر در دوران کودکی تان تقریبا شکم درد های خاصی را تجربه ننموده باشید، حساسیت مشابهی می تواند توسط سایر فاکتور ها به وجود بیاید. مثلا در اثر سابقه عفونت در سیستم گوارش به دلیل مسمومیت غذایی.

علامت: از احساس خستگی رنج می برید

احساس خستگی یکی از علامت های شایع سندرم روده تحریک پذیر است. هر چند پزشکان هنوز علت آن را نمی دانند، اما برخی از بیماران علائمی از التهابی گسترده در بدن را نشان می دهند که می توانند سبب درد عضلات و مفاصل شده و با اختلال در فرارسان های عصبی منجر به مه مغزی و بیخوابی شوند.

افرادی که دچار سندرم روده تحریک پذیر هستند معمولا کیفیت زندگی شان به میزان چشمگیری تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرد.

ریسک فاکتور: در دوران کودکی تان زیاد آنتی بیوتیک مصرف نموده اید

سیستم گوارش شما میزبان میلیارد ها باکتری خوب و بد است که عملکرد های بسیار مهمی دارند مثلا هضم کردن کربوهیدرات های سخت هضم و یاری به فراوری ویتامین هایی مانند ویتامین K و B.

میزان متعادلی از باکتری ها در روده های شما برای عملکرد بهینه سیستم ایمنی ضروریست. مصرف زیاد آنتی بیوتیک در دوران کودکی با ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر در بزرگسالی ارتباط دارد. تئوری پشت این مسئله این است که آنتی بیوتیک ها باعث تغییراتی در میکروبیوم روده می شوند و زمینه را برای سندرم روده تحریک پذیر آماده می نمایند.

ریسک فاکتور: زیاد استرس دارید

وقتی قرار است برای یک جمع صحبت کنید دلشوره می گیرید و وقتی با همسرتان بگومگو می کنید اشتهای تان کور می گردد یا وقتی نگران چیزی هستید دچار دل آشوبه می شوید. همه این حالات سبب احساس هایی در دل یا شکم تان می شوند و نشاندهنده ارتباط مستقیم وضعیت روحی و روانی با سیستم گوارش هستند که خیلی از کارشناسان آن را مغز دوم ما می دانند.

یکی از هیجاناتی که تاثیر بسیار پُررنگی بر گوارش می گذارد استرس است. عصب واگوس که از در تمام بدن کشیده شده، بازخورد را از روده ها به سمت قسمتی از مغز می برد که مربوط به هیجانات است. مغز هم در جواب، سیگنال هایی به روده ارسال می نماید که بسته به وضعیت روانی فرد، گوارش را مختل می نمایند.

استرس می تواند عاملی برای آغاز علائم باشد. برای درصد زیادی از افرادی که از سندرم روده تحریک پذیر رنج می برند، سابقه ای از بحرانی در دوران کودکی مثلا از دست دادن یکی از والدین یا تجاوز می تواند برانگیزاننده علائم باشد.

ریسک فاکتور: دچار فیبرومیالژیا هستید

فیبرومیالژیا اختلالی است که شامل درد های گسترده عضلانی استخوانی همراه با احساس خستگی، مشکل در خواب و حافظه و نوسانات خلقی می گردد.

محققان باور دارند فیبرومیالژیا با تحت تاثیر قرار دادن شیوه پردازش سیگنال های درد توسط مغز، درد را شدت می دهد. گفته می گردد 50 تا 60 درصد از کسانی که فیبرومیالژیا دارند از سندرم روده تحریک پذیر نیز رنج می برند.

ریسک فاکتور: کسی در خانواده تان دچار سندرم روده تحریک پذیر است

سندرم روده تحریک پذیر به شدت جنبه ژنتیکی نیز دارد. اگر مادر، خواهر و خاله یا عمه تان دچار IBS باشند، شما هم به احتمال زیاد این مشکل را دارید. البته تاکنون یک الگوی ژنتیکی تعیین پیدا نشده است و معلوم نیست آیا فاکتور های ژنتیکی نقش دارند یا اینکه عواملی در محیطی مشترک بر بروز این بیماری به صورت وراثتی اثر می گذارد.

نکاتی برای افزایش کیفیت زندگی کسانی که از IBS رنج می برند

علائم سندرم روده تحریک پذیر ناراحت نماینده اند؛ گرفتگی های شکم، نفخ و گاستریت و اسهال و یبوست هرگز شوخی نیستند. اما شیوه هایی از سبک زندگی در کنار یک سری از راه چاره های خانگی می توانند به شما یاری نمایند تا حدود زیادی بیقراری های تان را آرام کنید و احساس بهتری داشته باشید.

البته بدن هر کسی متفاوت است، اما به محض اینکه راه چاره های پیدا کنید که مناسب شما باشد می توانید از بروز علائم تان پیشگیری کنید.

ورزش کنید

برای خیلی از افراد، ورزش کردن راهی درست و آزموده شده برای تسکین استرس، افسردگی و اضطراب است، مخصوصا اگر به طور منظم انجام گردد. هر چیزی که استرس تان را تسکین بدهد می تواند با بهبود انقباضات منظم روده، علائم تان را نیز تسکین بدهد. اگر عادت به ورزش کردن ندارید، کم کم آغاز کنید. سی دقیقه در روز و پنج روز در هفته ورزش کردن کافیست.

ریلکس کنید

به کار بردن تکنیک های ریلکسیشن در روتین روزانه می تواند برای همه افراد مفید باشد، خصوصا برای کسانی که با IBS دست و پنجه نرم می نمایند. پژوهش ها نشان داده اند سه تا از تکنیک های ریلکسیشن در کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر موثرند: تنفس شکمی. آرام سازی پیش رونده عضلات. تصویر سازی و تجسم تصاویر مثبت و آرامشبخش.

بیشتر فیبر بخورید

فیبر برای افرادی که از سندرم روده تحریک پذیر رنج می برند تا حدودی چالش برانگیز است؛ از طرفی به تسکین برخی از علائم از جمله یبوست یاری می نماید، اما از آن سو، در واقع می تواند سایر علائم مانند گرفتگی ها و نفخ را تشدید کند.

اما با این وجود، غذا های پُرفیبر مانند میوه ها و سبزی ها و حبوبات به عنوان یک راه چاره درمانی برای IBS توصیه می شوند به این شرط که تدریجا و طی هفته ها در رژیم غذایی جای بگیرند. در برخی موارد، پزشک شما ممکن است توصیه کند مکمل فیبر مصرف کنید.

مصرف لبنبات را محدود کنید

برخی از افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند دچار سندرم روده تحریک پذیر نیز هستند. اگر شما هم جزو این دسته اید، می توانید به جای شیر، ماست بخورید یا از یک محصول آنزیم دار برای یاری به هضم لاکتوز بهره ببرید. پزشک تان ممکن است توصیه کند به طور کل از مصرف لبنیات خودداری کنید، بنابراین لازم می گردد کلسیم و پروتئین خود را از دیگر منابع تامین نمایید. در این مورد از یک متخصص تغذیه یاری بگیرید.

دارو های ملین را با احتیاط مصرف کنید

دارو های بدون نسخه ای که استفاده می کنید می توانند علائم IBS تان را بهتر یا بدتر نمایند که بستگی به نحوه استفاده شما دارد. برخی از پزشکان توصیه می نمایند به شیوه مصرف هر دارویی خوب دقت کنید. مثلا برخی از دارو ها را باید 20 تا 30 دقیقه قبل از غذا خوردن مصرف کنید تا از بروز علائم پیشگیری گردد.

غذاهای تان را هوشمندانه انتخاب کنید

نیازی به گفتن نیست که برخی از مواد غذایی می توانند ناراحتی های گوارشی را تشدید نمایند. برخی از این غذا ها شامل لوبیا، کلم برگ، گل کلم، بروکلی، الکل، شکلات، قهوه، نوشابه گازدار و فرآورده های لبنی می شوند.

علاوه بر اینکه از یک سری از غذا ها باید اجتناب کنید، غذا هایی نیز وجود دارند که می توانید آن ها را با هدف تسکین علائم تان مصرف کنید. غذا های حاوی پروبیوتیک ها برای سیستم گوارش مفیدند و به کاهش ناراحتی های گوارشی تان یاری می نمایند.

راه چاره های خانگی تسکین علائم سندرم روده تحریک پذیر

گاهی کنترل علائم IBS می تواند واقعا سخت باشد. شاید بد نباشد برخی از راه چاره های طبیعی و گیاهی را امتحان کنید. دارو های گیاهی در مقایسه با دارو های تجویزی و شیمیایی، بابت مزایایی که ارائه می دهند عوارض جانبی بسیار ناچیزی دارند.

اما به هر حال پیش از استفاده از هر گونه داروی گیاهی ابتدا با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید تداخلی با دارو های دیگری که مصرف می کنید به وجود نخواهد آمد. نتیجه تداخل دارویی می تواند بیماری کبد یا کلیه باشد.

نعنا فلفلی

نعنا فلفلی تنها مکمل گیاهی است که مورد تائید بیشتر پزشکان می باشد و در کاهش شکم درد بسیار موثر است. نعنا فلفلی می تواند عضلات روده را آرام نموده و در نتیجه از اسپاسم هایی که منجر به شکم درد می شوند کم کند.

استفاده بیش از اندازه از نعنا فلفلی می تواند نتیجه معکوس داشته باشد و سبب تهوع، اسهال، استفراغ و شکم درد همراه با سرگیجه و کاهش ضربان قلب گردد.

عصاره برگ کنگر فرنگی

عصاره برگ کنگر فرنگی راه چارهی جدید در لیست درمان های طبیعی سندرم روده تحریک پذیر است. مطالعات گوناگونی نشان داده اند این عصاره گیاهی در کاهش یبوست و اسهال و ایجاد حالتی طبیی در اجابت مزاج بسیار موثر می باشد.

آلوئه ورا

آب آلوئه ورا اغلب به عنوان راه چارهی برای IBS معروف است. اما تحقیقات اجرا شده در این مورد، ضد و نقیض اند. برخی مطالعات نشان داده اند آب آلوئه ورا هیچ تاثیری در کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر ندارد، اما شواهد علمی دیگر، عکس این نتیجه را اعلام نموده اند. شما می توانید خودتان امتحان کنید و نتیجه را ببینید.

آلوئه ورا می تواند سبب افت قند خون گردد و افرادی که داروی دیابت مصرف می نمایند باید در مصرف آلوئه ورا محتاط باشند.

منابع: thehealthy، healthline، verywellhealth