دوچرخه سواری در کشورهای مختلف چه قاعده و قانونی دارد؟ - مجله پیامکی

به گزارش خبرنگاران، سوالاتی مانند این که دوچرخه چیست؟، آیا از لحاظ قانونی باید با دوچرخه ها مانند خودروها برخورد گردد یا خیر؟، اگر خیر چگونه باید با این وسایل نقلیه برخورد گردد؟ و سوالاتی مشابه شاید در نگاه اول ساده به نظر برسند اما حوزه های قضایی مختلف در سراسر جهان سعی در یافتن پاسخ مناسب برای آن ها دارند.

همان طور که انتظار می رود، راه چاره های مختلف زیادی در پاسخ به این سوالات ارائه شده است و بنابراین از نظر قوانین و مقررات فعلی مربوط به دوچرخه ها در جهان شاهد تنوع زیادی هستیم. برای مثال قوانین مختلفی درمورد دوچرخه سواری تحت تاثیر مصرف مخدرها یا استفاده از کلاه ایمنی به هنگام دوچرخه سواری و ... وجود دارد.

تاریخچه

دوچرخه ها به شکل های مختلف برای صدها سال است که وجود دارند اما در قرن نوزدهم میلادی به شکل کنونی خود رایج شده و تا اواخر این قرن به عنوان یکی از اشکال مرسوم وسایل نقلیه رواج یافتند.

به همین خاطر قبل از دهه 1880 میلادی، احتیاج به قوانین دوچرخه محسوس نبود. اولین قانون مربوط به دوچرخه در ایالات متحده آمریکا در سال 1887 میلادی توسط قانونگذاری ایالت نیویورک تصویب شد و مقرر داشت که با دوچرخه ها به عنوان یک نوع کالسکه برخورد شده و باید حقوق و تعهدات کالسکه سوارها را به دوچرخه سوارها داد. همچنین قانونی مشابه در سال 1888 میلادی در انگلیس مقرر شد.

تأثیر اصلی این قوانین اطمینان از عدم ممنوعیت دوچرخه سواری در خیابان ها و امکان اجرای قوانین هدایت و رانندگی به روشی استاندارد برای دوچرخه سوارها بوده است.

اصول اولیه

در سال 1968 میلادی کنوانسیون وین درباره ترافیک راه ها، پیمانی بین المللی که توسط 73 کشور تصویب شده و بعضی از مقررات استاندارد هدایت و رانندگی را در بین کشورهای امضا نماینده ایجاد نموده است، دوچرخه را به عنوان یک وسیله نقلیه تعریف کرد و بر حق دوچرخه سواران برای استفاده از جاده ها در این کشورها تاکید نمود.

به طور کلی قوانین هدایت و رانندگی مربوط به دوچرخه را می توان به سه قسم مقررات مربوط از طریق نقلیه، مقررات مربوط به استفاده از کلاه ایمنی دوچرخه سواری و قوانین هدایت و رانندگی تقسیم کرد:

قوانین مربوط از طریق نقلیه دوچرخه

مطابق کنوانسیون وین، دوچرخه وسیله نقلیه ای است که حداقل دارای دو چرخ بوده و تنها با انرژی عضلانی شخص سوار بر آن وسیله نقلیه، به ویژه با استفاده از پدال یا میل لنگ دستی رانده گردد. علاوه بر این کنوانسیون وین اعلام داشته که دوچرخه باید دارای ترمزی کارآمد و مجهز به زنگی باشد که از مسافتی کافی شنیده گردد و به جز این زنگ هیچ وسیله هشداری صدایی نداشته باشد. هم چنین وجود یک وسیله بازتابنده قرمز و یک چراغ قرمز در قسمت عقبی دوچرخه و چراغ سفید یا زرد رنگ در جلوی دوچرخه لازم است.

علاوه بر موارد فوق الذکرِ شرایط تصدیق دوچرخه ها در ترافیک بین المللی، بعضی کشورها مانند آلمان و هلند مقررات تکمیلی در خصوص تجهیزات اجباری دارند تا از میدان دید دوچرخه سواران اطمینان حاصل نمایند.

در ادامه چند مثال از این مقررات آورده شده است:

- وجود چراغ و یک وسیله بازتابنده سفید که از جلو قابل مشاهده باشد

- وجود برچسب های شبرنگ نارنجی پدال که از جلو و عقب قابل مشاهده باشد

- وجود برچسب های شبرنگ نارنجی روی پره های هر چرخ که با زاویه 180 درجه تنظیم شده و از بغل قابل رویت باشند. یا نوارهای بازتابنده دائمی دایره ای سفید روی لاستیک ها یا روی پره های چرخ های جلو و عقب

- وجود یک بازتابنده سطح بزرگ قرمز اضافی در قسمت عقبی دوچرخه

- وجود گلگیرها برای جلوگیری از کاهش میدان دید لامپ و بازتابنده ها

در بعضی از کشورها از جمله هلند استانداردهایی برای لوازم جانبی دوچرخه ها مانند جایگاه های دوچرخه بچه ها ترسیم شده است. این استانداردها شامل الزامات و توصیه هایی در خصوص اتصال جایگاه، ابعاد، پایه، رکاب ها و محافظت از پاها در تماس با پره ها است.

قوانین مربوط به کلاه ایمنی

به هنگام صحبت از قوانین مربوط به دوچرخه سواری اولین موضوعی که به ذهن می رسد، قوانین مربوط به کلاه ایمنی است.

تفاوت های زیادی در خصوص لزوم استفاده از کلاه ایمنی برای دوچرخه سواران سراسر جهان وجود دارد اما در بعضی از کشورهای اروپایی، استفاده از کلاه ایمنی برای دوچرخه سواری در چند سال گذشته اجباری شده است.

همان طور که در نقشه فوق مشاهده می گردد، کشورهای اندکی قوانین مربوط به استفاده از کلاه ایمنی را برای دوچرخه سواران وضع نموده اند. به طوری که تنها در کشورهای مالت و استرالیا و نیوزلند و هم چنین استان های نیوبرانزویک، نوا اسکوشیا و بریتیش کلمبیای کانادا استفاده از کلاه برای تمامی دوچرخه سواران اجباری است.

طبق قوانین بسیاری از حوزه های قضایی نیز تنها بچه ها ملزم به استفاده از کلاه ایمنی به هنگام دوچرخه سواری هستند. برای مثال در سوئد و اسلوونی و جمهوری چک استفاده از کلاه ایمنی به هنگام دوچرخ سواری برای بچه ها زیر 15 سال اجباری است.

در اسپانیا نیز دوچرخه سواران در مناطق برون شهری ملزم به استفاده از کلاه ایمنی هستند، هر چند این قانون در مسیرهای سربالایی صدق نمی کند.

مطالعات بسیاری حاکی از اثربخشی کلاه ایمنی برای جلوگیری از آسیب دیدن دوچرخه سواران به هنگام وقوع حوادث جاده ای است.

جریمه های دوچرخه سواری تحت تاثیر مواد مخدر یا الکل

تحقیقات نشان می دهد احتمال وقوع حوادث مرگبار در زمان دوچرخه سواری تحت تاثیر مصرف مواد مخدر یا الکل افزایش می یابد. قوانین مربوط به دوچرخه سواری تحت تاثیر مواد مخدر یا الکل در کشورهای مختلف و هم چنین در ایالت های مختلف آمریکا متفاوت است.

در بسیاری از ایالت های آمریکا دوچرخه سواری تحت تاثیر مواد مخدر یا الکل خلاف قوانین است اما مجازات های مشخص شده برای آن با مجازت هایی که برای رانندگی تحت تاثیر مواد مخدر یا الکل وجود دارد، متفاوت است.

در انگلیس دوچرخه سواری به طور کلی در شرایطی که حفظ تعادل دوچرخه را برای فرد سخت کند، ممنوع است که دوچرخه سواری تحت تاثیر مواد مخدر یا الکل نیز شامل آن می گردد. قانونی مشابه در دانمارک با جریمه 75 تا 150 دلاری اعمال می گردد. در استرالیا نیز قوانین مربوط به این حوزه تقریبا مشابه انگلیس است.

در ژاپن نیز مجازات دوچرخه سواری تحت تاثیر مواد مخدر یا الکل حداکثر تا پنج سال زندان و جریمه نقدی یک میلیون یِنی یا 8400 دلاری خواهد بود.

قوانین هدایت و رانندگی برای دوچرخه سواران

علاوه بر قوانینی که به طور معمول برای کلیه کاربران بزرگراه های عمومی و مطابق با کنوانسیون وین اعمال می گردد، دوچرخه سواران مشمول قوانین مشخصی هستند که در قانون ملی آن ها مشخص شده است تا از تردد راحت آن ها اطمینان حاصل گردد:

- دوچرخه سواران باید به هنگام راندن دوچرخه حداقل با یک دست فرمان دوچرخه را نگه داشته و مجاز به رها کردن فرمان دوچرخه نیستند.

- دوچرخه سواران مجاز به اتصال دوچرخه خود با طناب به وسایل نقلیه دیگر نیستند.

- دوچرخه سواران مجاز به حمل، کشیدن یا هل دادن وسایلی که مانع دوچرخه سواری و حفظ تعادل آن ها گردد یا سایر کاربران جاده را به خطر بیندازد، نیستند.

- دوچرخه سواران باید از سمت راست جاده حرکت نموده و در صورتی که قصد گردش و حرکت به سمت دیگر را دارند، با یکی از دست های خود علامت مناسب دهند. گفتنی است که در بعضی از کشورها از جمله انگلیس و ایرلند دوچرخه سواران با توجه به تفاوت قوانین ترافیکی باید از سمت چپ جاده حرکت نمایند.

- دوچرخه سواران در اصل نباید در کنار یکدیگر و در یک لاین حرکت نمایند و باید به صورت خطی و پشت سر یکدیگر در جاده ها برانند. با این حال بعضی از کشورها استثنائی را برای این قانون معرفی نموده اند. برای مثال دوچرخه سواران در بعضی از کشورها می توانند در صورت پهن بودن کافی لاین حرکت، سنگین بودن ترافیک دوچرخه ها یا در مسیرهای مخصوص دوچرخه سواری و غیره به صورت دو به دو کنار یکدیگر حرکت نمایند.

- دوچرخه سواران ملزم به استفاده از خطوط و مسیرهای مخصوص دوچرخه سواری هستند.

- دوچرخه سواران هنگامی که به صورت پیاده حرکت نموده و دوچرخه خود را همراه خود می برند، به عنوان عابر پیاده در نظر گرفته شده و از همین رو می توانند از پیاده روها استفاده نمایند.

- کنوانسیون وین حمل و نقل مسافر را با دوچرخه ممنوع نموده است اما در عین حال طرف های متعاهد را قادر ساخته تا استثنائاتی در این زمینه قائل شوند. برای مثال در بعضی از کشورها حمل و نقل افراد زیر سن قانونی مجاز است و در فرانسه این قانون حمل افراد زیر 14 سال را با دوچرخه و در صورتی که خود دوچرخه سوار حداقل 16 سال سن داشته باشد، مجاز دانسته است.

- آلمان به تازگی اِلِمان های جدیدی را در کد ترافیک خود برای دوچرخه سواران اضافه نموده است که بر اساس آنها دوچرخه سواران این کشور مجاز به حرکت بر خلاف جهت خیابان های یک طرفه و در لاین های مخصوص به خود هستند. هم چنین در بعضی از خیابان های موسوم به خیابان های دوچرخه سواری، دوچرخه سواران می توانند از کل خیابان برای حرکت استفاده نمایند و خودروها برای حرکت در این خیابان ها باید پشت سر دوچرخه ها برانند. باید توجه داشت تنها در صورتی استفاده از این خیابان ها و خطوط مخصوص دوچرخه سواری در آلمان مرسوم خواهد شد که در این کشور نیز مانند کشورهای اسکاندیناوی حداقل استانداردهای کیفیت مناسب این مسیرها رعایت گردد، در غیر این صورت دوچرخه سواران ممکن است این مسیرها را برای تردد خود انتخاب ننمایند.

- بعضی از قوانین ملی مقرر می نمایند که دوچرخه سواران تنها پس از سن خاصی بتوانند در جاده ها دوچرخه سواری نمایند. برای مثال در سوئیس دوچرخه سوار باید حداقل سن قانونی برای رفتن به مدرسه را داشته باشد تا مجاز به دوچرخه سواری در جاده باشد. در دانمارک بچه ها زیر شش سال و در آلمان بچه ها زیر 8 سال مجاز به دوچرخه سواری در جاده ها نیستند، مگر این که یک فرد 15 ساله یا بزرگتر آن ها را همراهی کند. در لهستان بچه ها بالای 10 سال پس از گذراندن آزمونی مجاز به دوچرخه سواری در جاده ها هستند.

بنابر گزارش خبرنگاران، به طور کلی باید توجه داشت که قوانین مربوط به دوچرخه سواری در مناطق مختلف به دلیل تفاوت های فرهنگی و نحوه متفاوت استفاده از این وسیله نقلیه متنوع است اما به مرور زمان این تفاوت ها رنگ باخته و تمامی کشورها به سمت اجرای قوانین جامع و یکدست مربوط به دوچرخه سواری خواهند رفت.

منابع: 1 - 2