لکه های نفتی جزیی از اکوسیستم دریا شده اند
به گزارش مجله پیامکی، از دهه سوم شهریورماه وقوع آلودگی نفتی و ریزش نفت به دریا در حوالی جزیره خارگ در اثر نشتی خطوط لوله نفتی رخ داد که آلودگی ناشی از این لکه ها به سواحل گناوه، ریگ تا قلعه سفید پیشروی کرد که سطح گسترده ای از سواحل خلیج فارس را در بر می گیرد.
به گزارش خبرنگاران، این لکه های نفتی گسترش یافته و در سطح و زیر آب شناور شده اند. با گذشت زمان ضخامت این لایه های نفتی بیشتر شده و به اکوسیستم دریا نفوذ می نماید. آلودگی های سطحی و عمقی زیادی در سطح خلیج فارس وجود دارد که با باقی ماندن در دریا دیگر جزیی از این اکوسیستم شده و به نوعی با محیط عجین شده اند.
طبق اطلاعات دریافتی از منابع محلی و کارشناسان لایه سیاهی اطراف جزیره خارگ به وجود آمد و در هفته آخر شهریور و پس از گسترش آلودگی، بخش وسیعی از خلیج فارس درگیر این پدیده شده است که شاید نتوان برای آن چاره فوری پیدا کرد اما با به کار بردن تدابیری می توان از وقوع اتفاقات این چنینی در آینده پیشگیری کرد.
نفت هایی که به دریا ریخته می گردد
احسان گلستانی، رییس اداره ایمنی و حفاظت دریایی اداره کل بنادر و دریانوردی استان بوشهر در گفت وگو با خبرنگاران در مورد آخرین وضعیت لکه های نفتی در خلیج فارس مطرح کرد: در ساحل و نقاطی که پلاژ هست امنکان پاکسازی وجود دارد اما در نقاطی که سنگ است کار سخت می گردد. در حال حاضر دو حالت وجود دارد، یا با استفاده از دستگاه شستشوی فشار قوی برای جدا کردن نفت با امکان جمع آوری آن و یا با استفاده از بوم جاذب اقدام به برداشتن لکه های نفتی می گردد که پَد جاذب با جذب لکه ها از پیشروی آن جلوگیری می نماید.
وی اضافه نمود: با این حال در سراسر ساحل امکان این کار وجود ندارد، و لکه های نفت نیز با این دستگاه ها به طور کامل جدا نمی گردد. لذا روش دیگری که به کار می رود استفاده از مواد خورنده بیولوژیک است، اما به دلیل گران بودن آن و اینکه ساحل در معرض استفاده مردم است نباید کل ساحل را با آن شستشو داد. خورنده مواد نفتی به شکل مایع در مخزن ریخته می گردد و برای شستشوی نفت در مناطق آلوده استفاده می گردد که ترکیب هیدروکربنی نفت را شکسته و به دی اکسید کربن و آب تبدیل می نماید که ضرری برای موجودات ندارد.
این مسئول اظهار داشت: در برخی از قسمت های ساحل امکان این کار وجود ندارد، برای نمونه لابلای سنگ هایی که در فرودگاه خارگ ریخته شده پر از نفت است و شما نمی توانید هیچ دسترسی به آن داشته باشید، و یا در اسکله های فلات قاره و شرکت نفت سنگ ها روی هم ریخته است که اگر نفت لابلای این سنگ ها نفوذ کند دیگر امکان پاکسازی آن وجود ندارد و در صورت جدا شدن آن نیز به دریا ریخته می گردد.
رئیس اداره ایمنی و حفاظت دریایی استان بوشهر توضیح داد: ما اعلام کردیم و نامه زدیم که عملیات پاکسازی ادامه یابد. به بخشداری خارگ هم نامه فرستادیم که این داستان تمام نگردد. اما همچنان نفت های شناور روی ساحل غلطیده و با سنگ ترکیب شده و به سنگ نفت (قیر) تبدیل می گردد. در این شرایط یا باید سنگ تراشیده گردد که سخت است و یا اینکه مجسمه سازی انجام گردد که احتیاج به نیروی زیادی دارد.
تبخیر مواد نفتی و تبدیل به گلوله های قیری
احسان گلستانی تاکید نمود: من در مصاحبه رادیویی هم اعلام کردم کاری که باید در ابتدا انجام میشد این بود که می تواند خیلی یاری کند به محض به وجود آمدن نشتی سریعا اقدام گردد. بوم ساخته و جمع آوری حداکثری انجام گردد، و اگر زمان اطلاع رسانی و اقدام عقب بیفتد نفتی که جمع نشده و لایه نفتی به ضخامت 4 یا 5 سانتی متر به طور متمرکز بر روی آب شناور است آغاز به گسترش و پهن شدن نموده و می بینید لایه ای که در یک مایل بود، به یکباره 300 کیلومتر مربع را با لایه یک میکرونی آلوده می نماید که ماهواره این را نشان می دهد و دیگر قابل جمع آوری نیست. چون وسعت زیاد است و دستگاهی وجود ندارد که این کار را انجام دهد، علاوه بر این با گذشت زمان مواد نفتی تبخیر شده و در مجاورت آب حالت اَرده مانند پیدا می نماید که دیگر دستگاه ها قدرت مکندگی آن را از دست می دهند.
وی ادامه داد: در مراحل بعدی مواد نفتی در مجاورت گرمایی چون منطقه ما تبخیر و به تاربال یا گلوله های قیری تبدیل می گردد، که یا در کف دریا می نشیند و امکان هیچ کاری نیست. و اگر در روی دریا نیز باشد که یا از لابلای سنگ ها بیرون آمده و یا در عمق 30 سانتیمتری شناور و نیمه شناور بوده و در اثر موج ها و جریان و تلاطم آب حرکت می نمایند، البته اگر به کف نچسبیده باشند.
احتیاج به بهسازی تاسیسات میادین نفتی
رئیس ایمنی و حفاظت دریایی اداره کل بنادر و دریانوردی بوشهر توضیح داد: در حال حاضر تصاویر ماهواره ای هیچ آلودگی در دریا را نشان نمی دهد و نفتی در دریا نیست بلکه به ساحل و یا کف دریا نشسته اند.
گلستانی اظهار داشت: این موضوع تلنگری شد تا درخواست تجهیزات بیشتری برای مقابله با شرایط بحرانی داشته باشیم و توانایی خود را بالا ببریم. ضمن اینکه تاسیسات نفتی احتیاج به تجهیزات مقابله با آلودگی متناسب با ریسک دارند و قرار است بازرسی هایی هم برای پیگیری و رسیدگی به این موضوع انجام گردد.
از نگاهی دیگر سنگ های نفتی ایجاد شده در سواحل دریا می تواند در دسترس آبزیان و ماهی ها قرار گرفته و در اثر نوک زدن به سنگ های آلوده و تغذیه از آن، وارد زنجیره غذایی می گردد که این تنها یکی از اثرات منفی و عوارض آلودگی ها است که به سلامت انسان ها نیز ارتباط پیدا می نماید. رشد موجودات در زیستگاه های آلوده مناطق درگیر آلودگی و از بین رفتن مرجان ها نیز از دیگر آسیب های وقوع آلودگی ها است.
به گفته رئیس اداره ایمنی و حفاظت دریایی استان بوشهر آلودگی های نفتی در خلیج فارس معمولا اتفاق می افتد و پاکسازی نیز صورت می گیرد؛ در واقع مواد نفتی در محیط ماندگار شده اند.
گلستانی پیش از این نیز به خبرنگاران گفته بود که علّت عمده آلودگی ها در محدوده حوالی خارگ و فراساحل این جزیره از خطوط لوله و تاسیسات میادین نفتی این منطقه است که به صورت مکرر رخ می دهد و احتیاج به بهسازی دارد.
منبع: خبرگزاری ایسنا